Kruszywo to jeden z najważniejszych materiałów budowlanych. Jest niezbędny do produkcji betonu, stosowany jako wypełniacz, wykorzystywany w drogownictwie i w praktycznie każdej gałęzi budownictwa.
Kras jest to wietrzenie chemiczne wywołane działaniem wody zawierającej związki chemiczne (najczęściej CO2)
Kras można podzielić na kras:
- Węglanowy – wywołany przez wodę zawierającą rozpuszczony dwutlenek węgla
- Solny – wywołany przez fizyczne działanie wody nie zawierającej określonych domieszek
- Gipsowy – wywołany przez fizyczne działanie wody nie zawierającej określonych domieszek
- Kredy piszącej – jest to odmiana krasu węglanowego
W okresie zimowy grunty (szczególnie grunty spoiste) są narażone na działanie morzu. Ujemne temperatury powodują zamarzanie wody w gruncie zwane przemarzaniem. Tworzą się soczewki lodowe które stale przyciągają kolejne cząsteczki wody powiększając swoja objętość zwiększając przy tym wilgotność gruntu w strefie przemarzania. Tuż poniżej strefy przemarzania wilgotność się zmniejsza. Ciągłe powiększanie się soczewek lodowych na wskutek przyciągania molekuł wody powoduje zwiększenie ich objętości a w konsekwencji podnoszenie powierzchni terenu nazywane wysadzinami. W okresie roztopów gdy grunt odmarza od góry, nadmiar wody z soczewek lodowych nie może być zdrenowany przez niżej leżące, nie odmarznięte warstwy. W związku z tym, powyżej jeszcze nie rozmarzniętych warstw tworzy się strefa o podwyższonej wilgotności i jednocześnie znacznie obniżonej wytrzymałości co prowadzi do dalszych deformacji powierzchni – powstają przełomy.
Tiksotropia to zjawisko zmiany żelu (układ o konsystencji galaretowatej, czasem sztywnej) w zol (płynna zawiesina) na skutek działania czynników mechanicznych np. wibracji, wstrząsów lub mieszania. W przypadku niektórych gruntów również obserwuje się zjawisko tiksotropii. Szczególnie narażone są na to grunty zawierające cząstki iłowe mniejsze niż 0,002 mm. Cząstki te, wbudowane w szkielet z cząstek lub ziaren o większych rozmiarach tworzą „spoiwo” które pod wpływem oddziaływania mechanicznego może zostać naruszone. W efekcie naruszenie tego spoiwa grunt ulega uplastycznieniu lub nawet upłynnieniu co powoduje znaczne pogorszenie jego parametrów wytrzymałościowych. Uplastycznienie ma na ogół charakter przypowierzchniowych, z obserwacji wynika że na sięga do głębokości około 40 cm poniżej powierzchni. Po ustaniu działania ww. czynników wytrzymałość gruntu wzrasta jednak nie zawsze musi osiągnąć wytrzymałość pierwotną.
Sondowania DPL/ DPM/ DPH/ DPSH stosuje się najczęściej do określenia zagęszczenia gruntów niespoistych zarówno rodzimych (stopień zagęszczenia ID) jak i nasypowych (wskaźnik zagęszczenia IS). Sondowania te mogą być również stosowane w wydzielenia stref słabych w podłożu gruntowym czy też określenia głębokości występowania podłoża nośnego. Sondowania te są proste a ich wykonanie względnie szybkie. Ich zaletą jest również to że stosowane są praktycznie na całym świecie a korelacji wyników pomiarów w stosunku do wyprowadzonych parametrów są dobrze udokumentowane i szeroko uznawane. Wykorzystując w praktyce sondowania DPL/ DPM/ DPH/ DPSH należy pamiętać że mają one również ograniczenia. Sondowania te nie nadają się do wyprowadzenia parametrów dla gruntów spoistych. Ich interpretacja jest ograniczona głębokością krytyczną sondowania powyżej której wyniki są obarczone błędem. Podczas sondowania należy również pamiętać aby sondowanie nie było prowadzone zbyt blisko otworu wiertniczego ponieważ rozluźnienie gruntów wywołane wierceniem może zaniżać wyniki sondowania.
Badanie standardowym dylatometrem polega na pomiarach ciśnienia gazu działającego na stalową, kołową membranę umieszczoną na jednej z powierzchni bocznych stalowego ostrza łopatki dylatometru. Badanie polega na statycznym pogrążaniu końcówki za pomocą żerdzi i siłownika, a następnie wykonaniu na wybranych głębokościach albo w sposób pół ciągły kolejnych testów. Zaleca się aby badanie wykonywać co 20 cm. Test polegają na zadaniu ciśnienia gazu, które powoduje ruch membrany w kierunku do gruntu. Za pomocą sygnału elektrycznego identyfikuje się wartości ciśnienia, które wymusza ruch membrany.
Badania statyczne są wykonywane w celu określenia oporu gruntu lub miękkiej skały podczas zagłębienia stożka oraz tarcia na tulei ciernej. Występują dwa rodzaje stożków: CPT i CPTU, dla tego drugiego jest dodatkowo możliwy pomiar ciśnienia wody. Sondy statyczne wykorzystuje się w celu określenia parametrów gruntów, uszczegółowienia granic warstw litologicznych czy wyznaczania granic gruntów organicznych. Wyniki są przydatne również do wyznaczania długości i nośności pali. Z badania można uzyskać m.in. stopień zagęszczenia czy plastyczności, edometryczny moduł ściśliwości, wytrzymałość na ścinanie w warunkach bez odpływu, efektywny kąt tarcia wewnętrznego oraz wiele innych parametrów.
Zjawisko pęcznienia gruntu polega na zwiększaniu się jego objętości na skutek oddziaływania wody. Na pęcznienie najbardziej narażone są grunty bogate w minerały ilaste takie jak montmorylonit, beidelit czy illit, czyli głównie iły oraz rzadziej gliny pylaste zwięzłe. Zwiększenie objętości jest bardzo niebezpieczne, ponieważ może powodować podnoszenie fundamentów/ konstrukcji lub wywoływać dodatkowe parcie na ściany oporowe. Dlatego bardzo ważne jest, aby już na etapie rozpoznania podłoża gruntowego do projektu budowlanego przewidzieć badania pęcznienia, pozowali to na bezpieczne zaprojektowanie oraz późniejsza bezawaryjną eksplantację.
Dokumentacja geologiczno – inzynierska to forma opracowania, w której określa się budowę geologiczną, warunki geologiczno – inżynierskie i hydrogeologiczne podłoża, przydatności terenu do realizacji przedsięwzięć czy prognozę zmian w środowisku, które mogą powstać wskutek realizacji inwestycji. Jest najbardziej zaawansowaną formą dokumentowania warunków gruntowo – wodnych przewidzianych polskim prawem.