Popiół lotny uzyskiwany ze spalania węgla kamiennego jest używany jako dodatek do wytwarzania betonów zwykłych. Jego szeroki zakres zastosowania wynika z aspektów technicznych, środowiskowych i ekonomicznych, które potwierdzają badania naukowe oraz wielokrotne wdrożenia na całym świecie. O szczegółach dotyczących popiołu lotnego przeczytasz w poniższym tekście.
Wpływ popiołu lotnego na beton
Zastosowanie popiołu lotnego wpływa na zapotrzebowanie wody oraz urabialność. Przy zachowaniu stałej urabialności stosunek do wymaganej wody zmniejsza się o 5 do 15% w porównaniu z mieszanką o równej zawartości materiału wiążącego, lecz zawierającej tylko cement portlandzki. Mieszanka powstała z popiołów lotnych jest spoista i ma obniżoną tendencję do odsączania. Można ją pompować i formować metodą ślizgu. Końcowe wykańczanie betonu staje się łatwiejsze. Popiół lotny wpływa także na późniejsze wiązanie i ograniczenie reakcji alkalia-krzemionka. Do 28 dni popiół zmniejsza wytrzymałość betonu dojrzewającego. Jednak po 3 miesiącach jego wytrzymałość wyrównuje się do tej, którą uzyskują betony przy wyłącznym użyciu cementu. Późniejszy okres dojrzewania sprawia, że wytrzymałość betonu z dodatkiem popiołu zwykle jest wyższa niż w betonach porównawczych. Wynika to z reakcji pucolanowych, które są procesami długotrwałymi. Opóźnienie wiązania i spowolnienie twardnienia betonu zmniejsza efekty termiczne i hydratacje składników mieszanki.
Obowiązujące normy
Pierwsza obowiązująca norma dotycząca popiołu lotnego do betonu to DIN EN 450. Została ona wprowadzona w 1996 roku w Niemczech i tym samym zapoczątkowała normalizację w całej Unii Europejskiej. W Polsce była to norma PN-EN 450:1998. W 2004 roku zaktualizowano dwie części:
- PN-EN 450-1:2004 „Popiół lotny do betonu – definicje, wymagania i kontrola jakości”;
- PN-EN 450-2:2004 „Popiół lotny do betonu – część 2.: Ocena zgodności”.
Po kolejnych aktualizacjach ostatecznie zaczęły obowiązywać normy PN-EN 450-2:2006 oraz PN-EN 450-1:2012. Jeśli badania popiołu lotnego wykazały, że spełnia on wymagania zawarte w tych normach, to zgodnie z normą PN-EN 206+A1:2016-12 „Beton – wymagania, właściwości, produkcja i zgodność” może on być stosowany do wytwarzania betonu jako dodatek mineralny typu II, czyli drobnoziarnisty materiał nieorganiczny o właściwościach pucolanowych.