Nawierzchnia torowa składa się z szyn, podkładów kolejowych oraz warstwy podsypki. Tradycyjnie wykonuje się ją z kruszyw łamanych, które pochodzą ze skał magmowych, a także niektórych skał metamorficznych i osadowych (piaskowce kwarcytowe, dolomity, szarogłazy). Dopuszczenie kruszywa do użytku w formie podsypki kolejowej wymaga regulacji za pomocą określonych norm.
Wymagania dotyczące podsypki kolejowej
Duże obciążenia oddziałujące przez wiele lat eksploatacji w zmiennych warunkach atmosferycznych sprawiają, że kruszywa używane na podsypkę kolejową powinny charakteryzować się:
wysoką wytrzymałością na ściskanie,
odpornością na rozdrabnianie,
niską ścieralnością,
małą nasiąkliwością,
mrozoodpornością,
odpornością na wietrzenie,
odpowiednią granulacją.
Właściwości te są regulowane odpowiednimi normami i szczegółowymi wytycznymi Instytutu Kolejnictwa oraz także innymi dokumentami. Są one zależne od kategorii linii kolejowych, maksymalnych prędkości osiąganych przez pociągi, częstotliwości ruchu oraz nacisków na oś. Główną normą dotyczącą podsypki kolejowej jest PN-EN 13450. Zgodnie z jej założeniami uziarnienie tłucznia powinno wynosić 31,5-50 mm lub 31,5-63 mm. Sito kontrolne do przesiewu ma wymiary oczek wielkości 22,4-25,0 mm.
Normy określające dobór surowców
Rodzaj surowca skalnego, który ma być użyty na podsypkę kolejową opisaną w normie PN-EN 13450, deklaruje się na podstawie poszczególnych norm:
PN-EN 932 – badania podstawowych właściwości kruszyw,
PN-EN 933 – badania geometrycznych właściwości kruszyw,
PN-EN 1097- badania mechaniczne i fizyczne właściwości kruszyw,
PN-EN 1367 – badania właściwości cieplnych i odporności kruszyw na działanie czynników atmosferycznych,
PN-EN 1926 – metody badań kamienia naturalnego. Oznaczenie jednoosiowej wytrzymałości na ściskanie.
Wiedza na temat danego surowca i kategoryzowanie jego poszczególnych właściwości pozwala zaliczyć podsypkę do odpowiedniego rodzaju, klasy i gatunku. Jest to możliwe dzięki przeprowadzeniu właściwych badań kruszywa. Podsypkę kolejową dzieli się także na naturalną i z recyklingu. Wyróżnia się 3 klasy podsypki tłuczniowej pod względem jakości surowca skalnego oraz 3 gatunki w zależności od przetworzenia surowca skalnego.
