Mieszanki mineralno-asfaltowe poddawane są licznym badaniom, wśród których istotne jest określenie wrażliwości na wodę i mróz. Cecha ta pozwala określić odporność gotowej nawierzchni na działanie czynników atmosferycznych. Ma to duże znaczenie dla wyboru odpowiedniego zastosowania danej mieszanki MMA. Określenie wrażliwości na wodę ITSR jest wymaganiem dotyczącym mieszanek projektowanych i produkowanych zgodnie z Normami Europejskimi.
Czym jest wrażliwość na wodę mieszanki MMA?
Odporność na wodę mieszanek mineralno-asfaltowych określana jest skrótem ITSR, pochodzącym od angielskiego sformułowania indirect tensile strength ratio, oznaczającego współczynnik wytrzymałości na rozciąganie pośrednie. Współczynnik ten obliczany jest na podstawie testów laboratoryjnych wykonywanych przy użyciu prasy wytrzymałościowej. Badaniom poddawane są próbki przechowywane w warunkach pokojowych oraz próbki kondycjonowane w wodzie, w ściśle określonych warunkach. Dzięki temu możliwe jest określenie, w jakim stopniu wpływ wody i mrozu oddziałuje na badaną mieszankę MMA.
Na czym polega badanie odporności na wodę?
Wśród prowadzonych przez nas badań MMA i nawierzchni drogowych zajmujemy się między innymi określaniem wrażliwości na wodę według normy PN-EN 12697-12:2018-08.
Zgodnie z założeniami tej metody, podczas badań próbki mieszanek mineralno-asfaltowych dzielone są na dwie grupy. Próbki należące do „zestawu mokrego” poddawane są cyklom kondycjonowania w wodzie o określonej temperaturze (40°C i 25°C) oraz cyklom zamrażania (-18°C). „Zestaw suchy” przechowywany jest natomiast w warunkach pokojowych i stanowi materiał porównawczy.
Po zakończeniu kondycjonowania dla obydwu zbiorów oznaczana jest średnia wytrzymałość na rozciąganie pośrednie. W tym celu wykonywane są testy przy użyciu prasy wytrzymałościowej typu Marshalla. W przypadku „zestawu mokrego” średnia wytrzymałość próbek określana jest skrótem ITSw. W przypadku próbek porównawczych jest to natomiast ITSd. Przy pomocy wzoru matematycznego, uwzględniającego stosunek wytrzymałości próbek „mokrych” do wytrzymałości próbek „suchych”, obliczany jest wskaźnik ITSR. Stosunek wytrzymałości na rozciąganie pośrednie wyrażony jest w procentach.
W jakim celu określamy współczynnik ITSR?
Dzięki znajomości współczynnika ITSR możliwe jest właściwe dobranie mieszanek mineralno-asfaltowych do zastosowania jako poszczególne warstwy konstrukcyjne drogi. Odporność na wodę oraz cykliczne zamrażanie i odmrażanie to cechy, które mają ogromne znaczenie dla trwałości nawierzchni. Dlatego właśnie tak ważne jest poddawanie mieszanek MMA badaniom w sprawdzonych laboratoriach, stosujących metody zgodne z normami i uzyskujących możliwe do porównania wyniki.