Kruszywa są wykorzystywane w budownictwie drogowym. Są także ważnym składnikiem mieszanek betonowych. Ich jakość ma więc znaczący wpływ na właściwości mieszanek stosowanych w nawierzchniach drogowych oraz mieszanek betonowych wykorzystywanych powszechnie w budownictwie. Aby mogły spełnić one oczekiwane wymagania, zastosowane do ich produkcji kruszywo musi być odpowiedniej jakości. Z tego względu badania kruszyw odgrywają we współczesnym budownictwie bardzo istotną rolę. Jednym z nich jest badanie wykorzystujące bęben Mikro-Devala, dzięki któremu można zebrać dużą ilość informacji o jego właściwościach.
Czym jest bęben Mikro-Devala?
Bęben Mikro-Devala to nazwa urządzenia stosowanego w badaniach kruszyw. Jest ono przeznaczone do oznaczania mechanicznych i fizycznych właściwości kruszyw, a konkretniej do oznaczania ich odporności na ścieranie. Jego głównym zastosowaniem jest badanie wytrzymałości na ścieranie kruszywa grubego, które można przeprowadzać metodą „na mokro” (z dodatkiem wody) albo „na sucho” (bez dodatku wody).
Urządzenie to składa się z dwóch łożyskowanych bębnów (cylindry wykonane są ze stali nierdzewnej) oraz solidnej stalowej obudowy. Obroty bębnów można regulować dzięki wbudowanemu licznikowi, który zatrzymuje urządzenie po wykonaniu ich określonej liczby. Często bęben ów umieszczany jest w kabinach dźwiękoszczelnych, dzięki czemu hałas towarzyszący badaniu jest skutecznie redukowany, a samo urządzenie może być bezpiecznie używane w laboratoriach.
Jak określa się i o czym informuje nas współczynnik mikro-Deval?
Współczynnik mikro-Deval dla kruszywa mówi o tym, jaka jest jego odporność na ścieranie, czyli mechaniczna odporność na niszczenie jego warstwy wierzchniej. Współczynnik ten jest istotnym parametrem kruszywa wpływającym bezpośrednio na jego trwałość. Jego oznaczenie wykonuje się przy użyciu specjalistycznego urządzenia, czyli bębna Mikro-Devala.
Oznaczenie to polega na określeniu procentowego ubytku początkowej masy próbki w czasie jej ścierania do wymiarów mniejszych niż 1,6 mm. Na początku do stalowego bębna wprowadza się kruszywo, wodę (jeśli ma być to badanie przeprowadzane metodą „na mokro”) oraz odpowiedni ładunek (np. drobne stalowe kule). Następnie bęben wprowadzany jest w ruch i wykonuje zadaną liczbę obrotów. Ścieranie następuje na skutek tarcia pomiędzy kruszywem a materiałem ściernym (np. stalowymi kulami) umieszczonym w obracającym się w zmiennych warunkach bębnie urządzenia. Nie zawsze jednak zastosowanie dodatkowego ładunku jest konieczne. W przypadku badania tłucznia kolejowego w bębnie nie umieszcza się stalowych kul, gdyż ścieranie następuje samoczynnie ze względu na większą frakcję materiału. Po wykonaniu określonej liczny obrotów z bębna wyjmowane jest kruszywo, a następnie określana jest masa kruszywa o uziarnieniu powyżej 1,6 mm. Kolejnym krokiem jest obliczenie ubytku masy badanego kruszywa. Współczynnik ów oblicza się na podstawie pozostałości materiału badanego na sicie. Im niższy on jest, tym wyższą odporność na ścieranie ma badane kruszywo.
